نحوه گرفتن شیره انغوزه

شیره انغوزه یکی از مواد گیاهی با خواص دارویی بی‌ نظیر است که از گیاه انغوزه استخراج می‌ شود. این شیره به دلیل خواص ضد التهابی، ضد میکروبی و گوارشی خود در طب سنتی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله از بازرگانی شادان، قصد داریم به‌ طور کامل به نحوه گرفتن شیره انغوزه پرداخته و به توضیح گام به گام این فرآیند بپردازیم. با استفاده از این راهنما می‌ توانید از خواص شیره انغوزه بهره‌ مند شوید و نحوه استخراج آن را به‌ طور دقیق و اصولی یاد بگیرید.

خواص شیره انغوزه

شیره انغوزه که از گیاه انغوزه (Ferula assa-foetida) استخراج می‌ شود، به دلیل خواص درمانی بی‌ نظیر خود در طب سنتی بسیار محبوب است. این شیره دارای ترکیبات فعال است که می‌ تواند به‌ طور مؤثری به درمان مشکلات مختلف کمک کند. در اینجا به برخی از مهم‌ ترین خواص درمانی آن اشاره می‌ کنیم:

• خواص ضد التهابی و ضد درد:  شیره انغوزه با ترکیبات ضد التهابی خود به کاهش درد های مفصلی، عضلانی و التهاب‌ های بدن کمک می‌ کند. این خواص به‌ ویژه برای افراد مبتلا به آرتروز و روماتیسم مفید است.

• بهبود عملکرد گوارش: این شیره باعث کاهش نفخ، سوء هاضمه و ناراحتی‌ های گوارشی می‌ شود و به عملکرد بهتر دستگاه گوارش کمک می‌ کند. همچنین باعث هضم بهتر غذا و کاهش مشکلات معده می شود.
•  تقویت سیستم ایمنی بدن: شیره انغوزه با تقویت سیستم ایمنی بدن، توانایی دفاعی بدن را در برابر عفونت‌ ها و بیماری‌ ها افزایش می‌ دهد. این خواص باعث بهبود مقاومت بدن در برابر ویروس‌ ها و باکتری‌ ها می‌ شود.

• خواص ضد میکروبی: شیره انغوزه دارای خواص ضد میکروبی قوی است که به درمان عفونت‌ ها کمک می‌ کند. این شیره در برابر عفونت‌ های باکتریایی و قارچی مؤثر است و از گسترش آن‌ ها جلوگیری می‌ کند.
•  کاهش استرس و اضطراب: شیره انغوزه به‌ عنوان یک آرام‌ بخش طبیعی عمل می‌ کند و به کاهش استرس، اضطراب و تنش‌ های روانی کمک می‌ کند.

• مفید برای سلامت قلب و عروق: این شیره به سلامت قلب و عروق کمک کرده و فشار خون را کاهش می‌ دهد. همچنین به بهبود جریان خون در بدن و جلوگیری از بیماری‌ های قلبی کمک می‌ کند.
• خاصیت ضد سرطان: شیره انغوزه با داشتن ترکیبات آنتی‌ اکسیدانی از سلول‌ های بدن در برابر آسیب‌ های اکسیداتیو محافظت می‌ کند و ممکن است به پیشگیری از برخی انواع سرطان‌ ها کمک کند.

پیشنهاد ویژه: می توانید جهت دریافت مشاوره رایگان و تخصصی درباره قیمت و خرید آنغوزه مرغوب تماس بگیرید. (کلیک کنید)

مراحل گام به گام برای گرفتن شیره انغوزه

استخراج شیره انغوزه نیازمند دقت و رعایت مراحل خاصی است. با دنبال کردن مراحل زیر، می‌ توانید شیره‌ ای با کیفیت بالا و خواص مفید به دست آورید.

1. نشانه گذاری بوته ها

این مرحله در اصطلاح محلی، گِرَفت نام دارد. در این مرحله، در اواخر فروردین ماه در اولین گام کارگران اقدام به گذاشتن سنگ بر روی برگ های گسترده می کنند. لزوما این مرحله باید قبل از جدا شدن برگ ها و زرد شدن آن ها صورت گیرد تا پیدا کردنشان در مرحله بعدی راحت باشد و باد نتواند برگ های زرد شده را حمل کند.

2. آماده‌ سازی ابزار مورد نیاز

برای استخراج شیره انغوزه، به ابزار های خاصی نیاز دارید که باید از قبل آماده شوند:

• بیل و کلنگ: این ابزار ها برای حفر خاک و دسترسی به ریشه‌ های گیاه آنغوزه استفاده می‌ شوند. بیل و کلنگ باید به اندازه کافی تیز و محکم باشند تا بتوانند به راحتی در خاک فرو بروند و بدون آسیب رساندن به ریشه‌ ها، آن‌ ها را از خاک جدا کنند.
• چاقوی مخصوص برداشت: این چاقو برای بریدن دقیق ریشه‌ ها و استخراج شیره استفاده می‌ شود. چاقوی مخصوص باید از جنس فولاد ضد زنگ و دارای دسته ارگونومیک باشد تا کاربر بتواند به‌ راحتی و با دقت از آن استفاده کند.
• چکش و قلم مخصوص: برای ایجاد شکاف‌ های دقیق و کنترل‌ شده در ریشه‌ ها از این ابزار ها استفاده می‌ شود.
• ظروف جمع‌ آوری شیره: این ظروف برای جمع‌ آوری و ذخیره‌ سازی شیره استخراج‌ شده از ریشه‌ ها استفاده می‌ شوند. ظروف باید از جنس مقاوم در برابر شیره‌ های خورنده باشند و درپوش مناسبی داشته باشند تا از آلودگی جلوگیری شود.
• دستکش: شیره انغوزه به دلیل چسبندگی و بوی تند خود، ممکن است به دست‌ ها آسیب برساند، بنابراین استفاده از دستکش توصیه می‌ شود.
• الک و صافی: برای جدا کردن ذرات و نا خالصی‌ ها از شیره‌ استفاده می‌ شود. الک‌ ها باید به‌ طور مرتب تمیز شوند تا کیفیت شیره حفظ شود.

3. کَوَل گذاری

این مرحله معمولا از اوایل خرداد ماه شروع می شود و تا اواخر تیرماه ادامه دارد. در این مرحله، ابتدا با کلنگ مخصوص خاک و سنگریزه های اطراف بوته را کنار می ریزند تا قسمت انتهای ساقه یعنی محل اتصال برگ ها به بوته، ظاهر شود. سپس با بیلچه اطراف بوته به عمق 15 تا 20 سانتی متر چاله ای را ایجاد می کنند. و الیاف روی ساقه را برداشته و اطراف بوته را با سنگ و کلوخ سایه می اندازند تا از آفتاب مصون بماند و در اثر گرما فاسد نشود.

4. جمع‌ آوری شیره

فصل برداشت آنغوزه از اوایل مرداد ماه شروع می شود. در این مرحله برش هایی عرضی از قسمت بالا ( از محل اتصال برگ ها به ساقه) به طرف پایین ایجاد می کنند. ضخامت این برش 2 تا 4 میلی متر است. پس از جمع‌ آوری شیرابه، باید هر 4 روز یک‌ بار تیغ زدن تکرار شود. این کار به گیاه اجازه می‌ دهد که به‌ طور مداوم شیره تولید کند و فرآیند استخراج به‌ طور مؤثر ادامه یابد. در فاصله بین دو برش، معمولا مقداری شیره آنغوزه جمع می شود که در هر بار جمع آوری شده و بعد برش جدید ایجاد می کنند. هر چه برش ها نازک تر باشد، شیره حاصله بیشتر خواهد بود. زمان لازم برای انجام این مرحله در هر برش 10 دقیقه است. به‌ طور متوسط هر بوته انغوزه در طول یک دوره از 15 تا 18 مرتبه تیغ زده می‌ شود تا شیرابه به‌ طور کامل استخراج شود. این عملیات باید با دقت و رعایت نکات صحیح انجام گیرد تا به گیاه آسیب وارد نشود و شیره با کیفیت بالا استخراج گردد. ظروف باید به‌ صورت مستقیم زیر شکاف‌ های ایجاد شده قرار گیرند تا شیره بدون هیچ گونه اتلاف جمع‌ آوری شود. شیره جمع‌ آوری شده باید به آرامی از الک عبور داده‌ شود تا ذرات درشت و ناخالصی‌ ها جدا شوند.

حتما بخوانید: طریقه مصرف آنغوزه برای کرم روده (کلیک کنید)

نکات مهم در بهره برداری پایدار آنغوزه

بهره‌ برداری پایدار از آنغوزه نقش مهمی در حفظ این گیاه دارویی ارزشمند دارد. رعایت اصول و نکات صحیح در برداشت و مدیریت مزارع آنغوزه می‌ تواند به حفظ منابع طبیعی و افزایش تولید کمک کند. نکات مهم در بهره برداری پایدار به شرح زیر است:

• سن تیغ زنی بوته ها نباید کمتر از 5 سال باشد.
• تیغ زنی نباید به صورت برش عرضی که باعث قطع جوانه رویشی گیاه می شود، انجام گیرد.
• پس از برداشت صمغ، باید خاک اطراف ریشه به محل اولیه برگردانده شود.
• شیره‌ ای که از ساقه گیاه خارج می‌ شود، باید فوراً جمع‌ آوری شود. این شیره به صورت مایع از ساقه خارج می‌ شود و به تدریج خشک می‌ شود. این شیره پس از خشک شدن به رنگ قهوه‌ ای یا زرد در می‌ آید و به‌ عنوان شیره انغوزه خشک و سفت شناخته می‌ شود.
• به کارگران آموزش صحیح برداشت صمغ داده شود.
• از هر گونه عملیات سم پاشی و کود دهی به گیاه خودداری گردد.
• از ورود دام به مزرعه جهت چرای بقایای گیاهی جلوگیری گردد.

نحوه نگهداری شیره انغوزه جمع‌ آوری شده

نگهداری صحیح شیره انغوزه پس از جمع‌ آوری برای حفظ کیفیت و خواص درمانی آن بسیار حائز اهمیت است. این شیره به سرعت خشک می‌ شود و ممکن است تحت تأثیر رطوبت یا شرایط نامناسب، خواص خود را از دست بدهد. با رعایت نکات کلیدی در ذخیره‌ سازی، می‌ توان از بروز این مشکلات جلوگیری کرده و شیره‌ ای با کیفیت بالا را برای مدت طولانی نگهداری کرد. در ادامه به برخی از مهم‌ ترین نکات نگهداری شیره انغوزه اشاره می‌ کنیم:

ذخیره‌سازی در محیط خشک و خنک

شیره انغوزه باید در محیطی خشک و با دمای مناسب نگهداری شود. رطوبت و گرمای زیاد می‌ تواند باعث تغییر کیفیت شیره و فساد آن شود، بنابراین بهتر است در محیط‌ هایی با تهویه خوب و دمای معتدل، دور از رطوبت نگهداری شود.

استفاده از ظرف‌ های مناسب

برای حفظ شیره انغوزه در شرایط بهداشتی، از ظرف‌ های تمیز و خشک مانند شیشه‌ ای یا پلاستیکی با درب محکم استفاده کنید. این ظرف‌ ها باید به اندازه کافی بزرگ باشند تا شیره به راحتی در آن‌ ها ذخیره شود و از هرگونه آلودگی جلوگیری گردد.

دوری از نور مستقیم خورشید

نور مستقیم خورشید می‌ تواند خواص شیره انغوزه را تحت تأثیر قرار دهد و باعث کاهش کیفیت آن شود. بنابراین، بهتر است شیره را در مکانی تاریک و دور از تابش مستقیم نور نگهداری کنید تا از تخریب ترکیبات ارزشمند آن جلوگیری شود.

حفظ شیره در شرایط تهویه مناسب

محل نگهداری شیره باید دارای تهویه مناسب باشد تا از بروز رطوبت و ایجاد شرایط نا مساعد برای رشد قارچ یا باکتری‌ ها جلوگیری شود. هوای تازه و تهویه مناسب کمک می‌ کند تا شیره سالم بماند.

نظافت منظم ظرف‌ ها

ظرف‌ های نگهداری شیره باید به‌ طور مرتب تمیز و خشک شوند تا از آلودگی‌ های احتمالی و تغییرات طعم و کیفیت شیره جلوگیری گردد. تمیزی ظروف از انتقال هرگونه میکروب یا آلودگی به شیره جلوگیری می‌ کند.

سخن پایانی

شیره انغوزه یک داروی طبیعی با خواص درمانی بی‌ نظیر است که در طب سنتی استفاده گسترده‌ ای دارد. استخراج شیره انغوزه فرآیندی دقیق و حساس است که نیاز به دقت و رعایت اصول خاص دارد. با انتخاب گیاه مناسب، آماده‌ سازی ابزار و رعایت مراحل مختلف مانند خراش دادن ساقه و تیغ زدن ریشه، می‌ توان شیره‌ ای با کیفیت بالا و خواص درمانی مفید به‌ دست آورد. همچنین، نگهداری صحیح شیره انغوزه در محیط خشک، خنک و به دور از نور مستقیم خورشید، به حفظ کیفیت و خواص آن کمک خواهد کرد.